ونتیلاتور

ونتیلاتور نوعی دستگاه مکانیکی است که هوای اتاق را تهویه می کند و با درصد اکسیژن بالاتری به ریه ها می رساند.

افرادی که دارای مشکلات ریوی هستند و امکان تنفس به صورت طبیعی برای آن ها وجود ندارد، از این دستگاه جهت تامین اکسیژن مورد نیاز آن ها استفاده می شود.

به عبارت دیگر به این تجهیزات، دستگاه تنفس مصنوعی نیز گفته می شود که بیشتر در شرایط اورژانسی کاربرد دارند. نحوه سازوکار این دستگاه به گونه ای است که اکسیژن با درصد بالا را به ریه ها می فرستد و دی اکسید کربن را از آن خارج می کند.

این تجهیزات به طور کلی در بخش‌های اورژانس، مراقبت های ویژه و در زمان بیهوشی به کار برده می شوند. برخی از دستگاه ‌های ونتیلاتور نیز وجود دارد که از آن ها در شرایط بحرانی مانند زمانی که نیاز به عملیات امداد و نجات است استفاده می شود.

هم چنین بیمارانی که به طور دائم نیاز به این دستگاه ها دارند، باید با توجه به شرایط خود، نوع مناسب و خانگی آن ها را تهیه کنند. در این مقاله می خواهیم در مورد انواع این دستگاه ها و کارکرد آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.

ونتیلاتور چه نوع دستگاهی است؟

این دستگاه که به عنوان تهویه مکانیکی شناخته می شود، به عنوان تامین کننده اکسیژن مورد نیاز ریه ها در فشار و حجم کنترل شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هوای اطراف به درون این دستگاه کشیده می شود و در آنجا توسط فیلترهای هوا، ضایعات و آلاینده های موجود در آن ها گرفته می شود و اکسیژن با فشار بالا جهت ورود به ریه ها تامین می گردد.

در واقع از طریق لوله هایی که به این دستگاه متصل است، اکسیژن به ماسک تنفسی وارد می شود و از این طریق ریه ها اکسیژن مورد نیاز را دریافت می کنند.

تنظیمات فشار و حجم اکسیژن با توجه به نوع تنفس بیمار به صورت خودکار در دستگاه ونتیلاتور صورت می گیرد. بنابراین این دستگاه سرعت تنفس و میزان آن را کنترل می کند.

این دستگاه عمل دم و بازدم را انجام می دهد و علاوه بر تامین اکسیژن با غلظت بالا به خارج کردن گاز دی اکسید کربن از ریه ها نیز کمک می کند.

بنابراین فشاری که در زمان بازدم روی ریه ها و قلب وجود دارد، برداشته می شود و این کار توسط دستگاه ونتیلاتور به صورت خودکار صورت می گیرد.

جهت ترکیب هوا با اکسیژن مورد نیاز از دستگاهی به نام بلندر استفاده می شود که بعد از این ترکیب، دستگاهی به نام همودیفایر جهت تبخیر کردن اکسیژن و ایجاد بخار مرطوب به کار برده می شود.

با فرستادن این بخار گرم به ریه ها، عمل تنفس را برای بیماران سریع تر می کند و از خشک شدن گلو و مجاری تنفسی آن ها، ممانعت به عمل آورد.

این دستگاه با ایجاد فشارهای منفی و مثبت در سیستم ماهیچه سینه، حجم آن را تغییر می دهد و از این طریق فشار هوا را به ریه ها می فرستد.

به چه دلیل از دستگاه ونتیلاتور استفاده می شود؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این دستگاه سبب درمان بیماری‌ های ریوی می شود که باید عنوان کنیم این تصور کاملا اشتباه است و این دستگاه تنها اکسیژن مورد نیاز با فشار بالا را جهت تنفس بیماران تامین می کند و سبب می شود که شرایط زندگی این بیماران بهبود پیدا کند. دلایل استفاده از ونتیلاتور به صورت زیر عنوان می شود.

• ایجاد تهویه از طریق جذب اکسیژن و خارج کردن دی اکسید کربن از بدن
• افزایش گازهای مورد نیاز جهت تنفس با فشار مثبت و کمک به کاهش آتلکتازی
• کمک به درمان بیماری های حاد تنفسی
• درمان کمکی به بیمارانی که دچار بیماری های انسدادی هستند.
• جلوگیری از مسدود شدن راه‌ های هوایی و تنفسی بیماران
• تامین اکسیژن مورد نیاز بیمار در زمان بیهوشی و عمل جراحی
• جهت تامین اکسیژن با فشار بالا در بیمارانی که دچار ایست تنفسی شده اند.
• جهت کاهش فشاری که در داخل جمجمه ایجاد می شود.
• کمک به درمان بیماری هایی که افراد را دچار ضعف عضلانی ریه ها می کند.
• جهت کمک به درمان آپنه خواب که سبب مکث در تنفس افراد می شود.
• بهبود شرایط خواب و کیفیت زندگی
• جهت تامین اکسیژن و فشار مناسب برای بیمارانی که جراحی قلب باز را انجام داده اند.
• از بین بردن و کاهش علائم هیپوکسمی

دستگاه ونتیلاتور دارای چه انواعی است؟

این دستگاه ها اکسیژن مورد نیاز بدن را با فشار بالا تامین می کنند و عمل بازدم را نیز به طور خودکار انجام می دهند. توجه به سازوکار این دستگاه ها، آن ها را در دسته بندی دستگاه فشار منفی و دستگاه فشار مثبت قرار می ‌دهند.

از طریق دستگاه های فشار مثبت گاز اکسیژن و سایر گازهای مورد نیاز تنفس با فشار بیشتری به ریه ها فرستاده و از آن خارج می شود.

این تجهیزات همچنین بر اساس کارآیی که دارند، در دو دسته بندی زیر قرار می گیرند:

• دستگاه تنفس مصنوعی فشاری که جهت تامین فشار مورد نیاز ریه ها کاربرد دارند.
• ونتیلاتور حجمی که هوای مشخصی را به ریه وارد می کند که حجم آن را افزایش دهد.
• دستگاه ترکیبی که حجم ریه را با فشار کم به حداکثر می رساند.

برخی از این دستگاه ها که به عنوان دستگاه AMV نام دارند، جهت تامین اکسیژن برای بیمارانی که دچار ضعف عضلانی هستند و تنفس آن ها به راحتی صورت نمی گیرد، استفاده می‌شوند.

بیمارانی که تحت بیهوشی قرار دارند یا عمل دم و بازدم را به صورت طبیعی انجام نمی دهند، هم چنین بیمارانی که عضلات تنفسی آن ها از کار افتاده است و قادر به تامین فشار مناسب اکسیژن نیستند، از دستگاه CMV برای کمک به آن ها استفاده می‌شود.

این دستگاه را در مکان‌ های متفاوتی مانند اورژانس، بخش مراقبت های ویژه، بخش ICU، بخش CCU قرار می دهند که شرایط حاد بیماران تنفسی را تحت کنترل داشته باشند. همچنین نوع خانگی این دستگاه ها به عنوان دستگاه CPAP و BIPAP شناخته می شوند.

دستگاه ونتیلاتور یکی از مهم ترین تجهیزات تنفسی است که اکسیژن با فشار مثبت را به ریه ها وارد و از طریق بازدم آن را خارج می کند و میزان دی اکسید کربن را کاهش می‌ دهد.

از این طریق ریه ها با فشار کمتری روبه رو می شوند و درمان بیماری های ریوی سریع تر صورت می‌ گیرد.

مدهای شایع ونتیلاتور

مد یا همان طرح تهویه ونتیلاتور نشان دهنده روش تهویه بیمار توسط ونتیلاتور است که پرکاربردترین و شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• مد اجباری یا کنتروله(Controlled Modes) : آغاز و پایان کار بر عهده ونتیلاتور است و بیمار فاقد هیچگونه نقشی است.
• مد کمکی یا آسیسته(Assisted Modes) : شروع در صورت امکان می‌تواند با بیمار باشد و در غیر اینصورت با دستگاه است و میزان حجم و فشار انتقالی وابسته به میزان تنظیمات اعمال شده روی ونتیلاتور است که دو نوع فشاری یا حجمی دارد.
• مد خودبخودی(Spontaneous Modes) : شروع و پایان کار ونتیلاتور با بیمار است.
• مد با پاسخ برگشتی(Bio feed-Back Modes) : نوعی مد هوشمند است که قادر به ثابت نگه داشتن یکی از مقادیر فشار، زمان و حجم است و سایر مقادیر را با توجه به پاسخ برگشتی از بیمار در یک محدوده تغییر می‌دهد تا مقادیر دارای اولویت را ثابت حفظ کند.

اصطلاحات پرکاربرد در دستگاه‌های ونتیلاتور

در زمینه شناخت اصطلاحات ، ضروری می‌باشد که با دستگاه کارکرده باشید.

1. نرخ تنفس : تعدد و تعداد دم و بازدم‌های نفر مصرف کننده در هر دقیقه می‌باشد که بصورت طبیعی برای افراد بزرگسال ( میانگینی بین ۱۲ الی ۱۶ بار می‌باشد که در هر دقیقه می‌بایست انجام گیرد و برای نوزادان این نرخ تنفس بیش می‌باشد.
2. حجم تنفس و دم و بازدم : این عمل بصورت رایج با واحد‌های میلی لیتری اندازه گیری می‌شود و به آن حجم جاری همچنین گفته می‌شود ، حجم هوایی که در طول یک دم وارد ریه‌ها می‌شود ، این حجم در حالت طبیعی برای بزرگسالان حدود ۵۰۰ الی ۵۵۰ میلی لیتر می‌باشد .
3. قدرت‌های منطبق نمودن ریه‌ها بوسیله مقاومت راه هوایی : میزان سهولت ریه به کشش برای زیاد شدن حجم و دریافت حجم هوای تنفسی ضروری می‌باشد که همینطور به روال خود ادامه می‌دهد.

دستگاه کمک تنفسی ونتیلاتور خانگی

دستگاه کمک تنفسی ونتیلاتور خانگی یک دستگاه تنفس مصنوعی بوده که می تواند برای بیماران نیازمند اکسیژن به طور کامل اکسیژن سازی کند.

ونتیلاتور خانگی یک دستگاه سبک است که قابل حمل بوده و به راحتی می توان جا به جا کرد.

طراحی و نحوه عملکرد این دستگاه به گونه ای است که ابتدا اکسیژن مورد نیاز بیمار را تولید کرده سپس با وسیله های ارتباطی اکسیژن را به ریه های بیمار انتقال داده و دی اکسید کربن را از داخل ریه ها جذب و خارج می کند.

بیماری که در منزل نگه داری می شود و نیازمند ونتیلاتور می باشد معمولا به دو صورت تهاجمی و غیر تهاجمی این دستگاه را جهت انتقال اکسیژن مورد نیاز به بیمار متصل می کنند.

غیر تهاجمی منظور همان بیمار هایی می باشد که اکسیژن از راه وسیله های ارتباطی مانند ماسک به ریه انتقال داده می شود.

و همچنین تهاجمی منظور بیمار هایی می باشد که لوله های مخصوصی را داخل دهان بینی یا در موارد دیگر طی عمل جراحی داخل گلو بیمار کار گذاشته شده و اکسیژن به ریه ها انتقال داده می شود.

دستگاه ونتیلاتور Ventilator چیست؟

دستگاه ونتیلاتور ventilator (تهویه مکانیکی یا تهویه مصنوعی) را می توان دستگاه تنفسی نامید که برای بیمارانی که مشکلات تنفسی موقت یا دائمی دارند و نمی‌ توانند به تنهایی نفس بکشند، تنفس می دهد.

چند سال پیش، غیرقابل تصور بود که کسی بتواند با یک دستگاه تنفس مصنوعی به زندگی در خانه ادامه دهد. فرض بر این است که همه به جز پرسنل پزشکی مهارت های لازم برای استفاده از این تجهیزات را ندارند.

با گذشت زمان بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی نیاز به استفاده طولانی مدت از دستگاه تنفس مصنوعی پیا کردند، از طرفی دیگر تمایلی به ماندن طولانی مدت در بیمارستان ندارند، بنابراین این طرز فکر را تغییر کرد که نمی شود از دستگاه تنفس مصنوعی در خانه برای بهبود بیمار کمک گرفت.

در نتیجه این امر خانواده این بیماران را مجبور می کند تا نحوه استفاده صحیح از ونتیلاتور را در خانه یاد بگیرند. با کمی تمرین، اکثر افراد به عنوان یک پرستار سالمند یا پرستار کودک به راحتی می توانند نحوه مراقبت از بیمار ونتیلاتور را در خانه بیاموزند.