چسب اتوکلاو

چسب اتوکلاو یکی از چسب های بسیار پر مصرف در صنعت پزشکی است که در دستگاه اتوکلاو قرار می‌گیرد تا در اثر گرما و فشار زیاد همراه با بخار آب این دستگاه به عنوان نشانگری در فرآیند استریلیزاسیون استفاده شود.

 این نوع چسب ها به گرمایی حدود ۱۲۱ درجه سانتیگراد نیاز دارند تا کارایی بالایی را از خود نشان دهند؛ بنابراین آنها را در دستگاه اتوکلاو قرار می دهند تا از رنگ سفید به مشکی تغییر رنگ پیدا کنند و در نواحی مورد نظر چسبانده شوند.

در واقع دستگاه اتوکلاو جهت عمل استریل کلیه تجهیزات بیمارستانی از طریق بخار آب و دمای زیاد کاربرد دارد. زمانی که چسب اتوکلاو داخل این دستگاه قرار می‌گیرد، در معرض حرارت موجود جریان استریلیزاسیون روی آن صورت می گیرد؛ بنابراین تغییر رنگ پیدا می کند. در این مقاله می خواهیم که در مورد این نوع چسب اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار دهیم.

چسب اتوکلاو چه چسبی است؟

جهت استفاده از این چسب ها باید آنها را در دستگاه اتوکلاو قرار داد تا حرارت لازم جهت چسباندن روی نواحی متفاوت را به دست آورند. به همین دلیل این چسب‌ ها دارای نشانگر کلاس یک هستند که نشان می دهد فرآیند استریلیزاسیون روی آنها صورت گرفته است. در این صورت تشخیص آنها از دیگر دستگاه‌ های چسب راحت تر می شود.

در واقع این چسب ها جهت تست اتوکلاو بکار می روند تا مشخص شود که دستگاه به دما و فشار مورد نیاز جهت استریل کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی رسیده است. در پشت این نوارهای چسب تاریخ، شماره اتوکلاو و شیفت آن نوشته می شود تا گواهی بر صحت عمل میکروب زدایی این تجهیزات باشد.

 چسب اتوکلاو به گونه‌ای است که به فشار حساس است و به راحتی روی تمامی پوشش‌ ها چسبانده می شود. از دیگر ویژگی هایی که در این نوع از چسب ها وجود دارد، نشانگر شیمیایی است که به صورت خطوط مورب مشکی روی آنها تعبیه شده است.

 این نشانگر زمانی که در دمای ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۰ دقیقه در دستگاه اتوکلاو و تحت فشار و دمای زیاد بخار آب قرار می گیرد، خود را نشان می دهد؛ بنابراین از این طریق افراد متوجه می شوند که فرآیند استریلیزاسیون به درستی انجام شده است.

ویژگی های چسب اتوکلاو چیست؟

• این چسب ها به گونه ای طراحی می شوند که در دستگاه اتوکلاو با دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد به عنوان نشانگر استریلیزاسیون کاربرد دارند. با این حال فشار دما تا ۱۳۴ درجه سانتیگراد را نیز تحمل می کنند.
• جهت استفاده از سیستم های مانع استریل که قابلیت انعطاف پذیری دارند، مانند کیسه های در بسته و روکش دار این دستگاه را بکار می برند.
• این لوازم پزشکی به گونه ای طراحی می‌ شوند که در برابر فشار حساس هستند.
• چسبندگی این چسب ها بسیار بالا است و به راحتی روی انواع پوشش ها قرار می‌ گیرند.
• نوارهای این نوع چسب جهت چسباندن سطوحی که دارای پارچه لنین است نیز استفاده می شود.
• نشانگر شیمیایی که در این نوع از تجهیزات پزشکی قرار دارد، حضور آنها را در فرآیند استریلیزاسیون به ‌راحتی تایید می کند.
• نشانگر شیمیایی به صورت خط مورب مشکی است که در دستگاه اتوکلاو که دارای دمای ۱۲۱ درجه است، در مدت زمان ۱۰ دقیقه خود را نشان می‌دهد. در صورتی که دمای این دستگاه ۱۳۴ درجه گراد باشد، مدت زمان ۲ دقیقه جهت ظهور این نشانگر کافی است.
• این نوع نوار یا چسب اتوکلاو دارای پایه کاغذی با پوشش چسبنده قوی است.
• این چسب اندازه های متنوعی دارد که در عرض ۱۲، ۱۹ و ۲۵ میلی متر و به طول ۵۰ متر تولید می شود.
• هیچگونه ماده اضافی مانند سرب یا لاتکس در این نوع از چسب ها به کار برده نشده است.
• در صورت استفاده از این چسب ها روی پوشش های متفاوت و جداسازی آنها هیچ ماده اضافی روی ناحیه مورد نظر باقی نمی ماند.
• روکش چسبنده ای که در این چسب‌ ها وجود دارد و به فشار حساس است، تحت هیچ شرایطی از چسب جدا نمی شود.
• جهت توزیع راحت این نوار حلقه ۷۶ میلیمتری داخل آن استفاده شده است.

چند نشانگر در چسب اتوکلاو وجود دارد؟

همانطور که گفته شد، این چسب ها جهت تایید فرایند استریلیزاسیون به کار برده می شوند. در واقع با تغییر رنگ این چسب ها و نشانگرهایی که داخل آنها وجود دارد، به انجام فرآیند استریلیزاسیون توسط دستگاه اتوکلاو پی می برند. نشانگرها به صورت زیر عنوان می شوند:

نشانگر نوار TSL: این نشانگر میزان دما، بخار و زمان استریلیزاسیون را نشان می دهد.

برچسب ثبت Record_Steri: از طریق این برچسب نام فردی که سترون را انجام داده است، زمان ثبت تاریخ آن و نام محیط مورد نظر جهت کشت مشخص می شود.

جهت انجام تست اتوکلاو دو نوع چسبی و نواری این محصولات بکار می رود که چسب نواری روی وی پک مورد نظر قرار می‌گیرد و چسب اتوکلاو نیز به دور ابزار یا پک وسیله مورد نظر چسبانده می شود.

از چه روش هایی جهت کنترل اتوکلاو استفاده می شود؟

جهت کنترل اتوکلاو از دو روش شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می شود. در ادامه هر کدام از این روش ها را بررسی می کنیم.

روش بیولوژیکی

یکی از مرسوم ترین روش های کنترل کیفی اتوکلاو روش بیولوژیکی است که در آن ویال های باسیلوس استئاروترموفیلوس را بکار می برند. ویال ها داخل این دستگاه قرار می گیرند و زمان مشخصی را جهت این کار تعیین می کنند.

 بعد از اتمام مدت زمان مورد نظر آنها را بیرون می آورند و با فشار بسیار اندکی روی آنها نگهدارنده اسپور موجود در ویال ها را می شکنند و داخل انکوباتور قرار می دهند. جهت کنترل آنها در مدت زمان های مشخصی مانند ۱۲ ۲۴ و ۴۸ ساعت تغییرات آنها را بررسی می کنند.

در صورتی که تغییر رنگی در آنها مشاهده نشود، این امر نشان دهنده خاصیت استریل کنندگی اتوکلاو است. در غیر این صورت دستگاه اتوکلاو قادر به انجام استریلیزاسیون نیست.

روش شیمیایی

در این روش چسب اتوکلاو که دارای اندیکاتور بسیار حساس به حرارت و گرمای بالا است، داخل دستگاه اتوکلاو قرار می گیرد و در صورتی که تغییر رنگی در این چسب مشاهده شود، این امر نشان از صحت استریلیزاسیون این دستگاه می دهد.

این چسب جهت بررسی کنترل کیفی استفاده نمی شود و تنها به عنوان نشانه ای در دستگاه اتوکلاو به کار می‌رود تا حرارت آن را جهت انجام استریلیزاسیون بسنجد.

چسب اتوکلاو به عنوان یک نشانگر حساس به فشار داخل این دستگاه به کار می رود تا جهت تست گرما و فشار بخار آب موجود در دستگاه اتوکلاو در فرآیند انجام استریلیزاسیون استفاده شود.