سی پپ (cpap) دستگاه تنفسی چیست و چگونه کار می کند ؟
سی پپ یا دستگاه تنفسی cpap چیست ؟ اگر شما این مطلب را مطالعه می‌کنید، احتمالا نگران هستید که شما یا همسر و یا یکی از اعضای خانواده‌تان ممکن است از آپنه انسدادی خواب (یک مشکل تنفسی) رنج ببرد. بنابراین شما در حال انجام یک تحقیق اولیه در مورد گزینه‌های درمان هستید.
ممکن است کمی درباره دستگاه سازنده فشار هوای مثبت (سی پپ) شنیده باشید، اما هنوز برایتان مشخص نیست که دقیقا چه چیزی است؟ و یا چطور کار میکند؟ اما نگران نباشید.
شما تنها نیستید. در کلینیک‌های خواب، ما هر روز درباره سی پپ درمانی با بیماران خود صحبت می‌کنیم. ما تلاش می‌کنیم تا بهترین اطلاعات را در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا بهتر درک کنند که درمان به وسیله سی پپ چگونه کار میکند و چه نتایج شگفت انگیزی در زندگی می‌تواند داشته باشد. دستگاه های CPAP یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان برای افراد مبتلا به مشکلات تنفسی هستند.
مهم‌ترین این اختلالات آپنه انسدادی خواب (OSA) است. بیماران مبتلا به این سندرم اختلالات تنفسی را تجربه می‌کنند که در آن انسداد در راه هوایی باعث می‌شود تا آن‌ها در طول یک شب به مدت چند ثانیه تنفس نکنند. بسته به شدت آپنه در خواب یک نفر، ممکن است افراد مبتلا به آن از 5 تا 100 وقفه در ساعت در تنفس را تجربه کنند! این وقفه‌ها می‌توانند منجر به مسائل مختلف از جمله خواب‌آلودگی روزانه و بی قراری در خواب و حتی به بیماری‌هایی مانند سکته قلبی و سکته مغزی منجر شود.
دستگاه سی پپ چگونه کار میکند؟
دستگاه‌های فشار مثبت دستگاه تنفسی هوا (CPAP)، به آرامی و از طریق راه هوایی خود با فشار کمی بیشتر از فشار هوای شش‌ها وارد سیستم تنفسی می‌کنند. دستگاه‌های سی پپ بسیار ساده هستند و استفاده از آن‌ها بسیار آسان می‌باشد.
این دستگاه‌ها از سه بخش عمده تشکیل شده ا ست: 1- موتور CPAP: موتور سیپپ اساسا یک کمپرسور کوچک است. در اتمسفر و دمای اتاق قرار می‌گیرد. فشار هوا را به آرامی بالا برده و هوا را فشرده می‌سازد تا به مقدار مطلوب فشار هوا برای بازگشایی انسداد سیستم تنفسی برسد.
قسمت ورودی هوا دستگاه دارای یک فیلتر قابل تعویض است که ذرات و ناخالصی‌ها را خارج میکند. نسل جدید دستگاه‌های CPAP نیز دارای یک مخزن آب کوچک هستند که هنگام روشن شدن، آب را گرم می‌کنند تا هوا را مرطوب کنند
این رطوبت سازهای داخلی برای افرادی که در آب و هوای خشک و یا نیمه‌خشک زندگی می‌کنند ایده‌آل است. موتورهای CPAP بسیار بی سروصدا هستند و به سختی بیش از یک زمزمه کوچک صدا تولید می‌کنند.
2- شلنگ CPAP: شلنگ در این دستگاه وسیله تحویل هوا است که هوای تحت فشار را از موتور به ماسک مصرف‌کننده منتقل میکند. اکثر شیلنگ‌ها 6 فوت هستند. قطر شیلنگ‌ها می‌تواند متفاوت باشد بسته به دستگاهی که از آن‌ها استفاده میکند. در حال حاضر اکثر شیلنگ‌ها برای کاهش تجمع آب ناشی از رطوبت سازها، حرارت داده می‌شوند.
3- ماسک CPAP: ماسک سی پپ در تمام اشکال و اندازه‌ها ساخته می‌شود و وجود دارد، زیرا هر فرد احساس راحتی در استفاده از ماسک‌های هم‌سایز و مشابه با ماسک دیگران را ندارد. اندازه‌ها و شکل‌های ماسک‌ها ممکن است متناسب با چهره‌های مختلف شکل متفاوتی داشته باشند. معمولا با توجه به این موارد نوع ماسک را انتخاب می‌کنند:
بالش بینی، ماسک بینی و ماسک صورت. پیدا کردن ماسک مناسب برای راحتی شخص شما مهم‌ترین بخش انطباق سی پپ است.
راه‌اندازی یک دستگاه سی پپ (CPAP)
اولین گام در درمان به وسیله سی پپ این است که در یک کلینیک خواب، یک تست و آزمایش خواب (پلی‌سومنوگرافی- polysomnogram) انجام شود. ارائه نتایج یک آزمایش خواب به متخصص خواب شما، درک شدت وضعیت و بهترین گزینه‌های درمان را فراهم می‌آورد. اگر یک دستگاه سی پپ تجویز شود که احتمالا بهترین گزینه است، شما باید یک بررسی دقیق و تعیین‌کننده داشته باشید.
در طول شب در یک کلینیک خواب بخوابید و با استفاده از ماسک‌های مختلف CPAP و استفاده از چندین موتور مختلف که فشارهای هوای متفاوت و مناسب و بدون هیچ اختلال يا ناراحتی در خواب شما برای جلوگیری از انسداد مجاری هوايی شما اعمال می‌کنند، به یک دستگاه سی پپ مناسب و مخصوص شما دست پیدا کنیم.
شما هم‌چنین ممکن است یک تست خواب خانگی (HST) برای تعیین شدت آپنه خواب خود داشته باشید. آزمایشات خواب شبانه برای بیمارانی که از طریق یک پروسه پیش غربال‌گری احتمال ابتلا به آپنه انسدادی خواب بیشتری دارند، انجام می‌شود. در این آزمایش‌ها نیاز به تعیین شدت آپنه خواهیم داشت. HST ارزان‌تر از پلی‌سومنوگرافی است، اما توانایی تشخیص زیادی ندارد.
هنگامی که یک دستگاه سی پپ برای دریافت و استفاده در خانه شما آماده و تحویل داده شده است، مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای سلامت خود انجام دهید این است که به طور منظم از آن استفاده کنید. به منظور کمک به کاهش علائم آپنه انسداد خواب، دستگاه باید به صورت شبانه مورد استفاده قرار گیرد. هنگامی که استفاده از دستگاه را قطع کنید، علائم شما اغلب بلافاصله برمی‌گردند.
این اتفاق به این دلیل است که استفاده از سی پپ یک درمان مقطعی و تمرینی است و نه یک درمان دائمی و تنها در مواردی که نیاز به درمان و معالجه نیاز دارید، استفاده از آن ضروری است.
نتایج استفاده از سی پپ CPAP
کسانی که شروع به استفاده از دستگاه‌های سی پپ خود می‌کنند، اغلب تجربه‌های فوری مثبتی را درک و مشاهده می‌کنند از جمله:
- از بین رفتن خروپف و تنفس نامنظم.
- بهبود کیفیت خواب شبانه.
- پیش‌گیری یا معکوس کردن شرایط مراقبتی جدی مانند بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی.
- کاهش فشار خون هم در طول روز و و هم در شب.
- افزایش هشیاری در طول روز.
- کاهش قابل توجه خواب‌آلودگی در روز.
انواع آپنه
در ادامه 3 نوع آپنه خواب توضیح داده شده است: انسدادی، مرکزی و ترکیبی. آپنه خواب یک اختلال خواب معمولی است که حدود 20 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد.
آپنه خواب در شرایطی رخ می‌دهد که فرد در طول خواب به صورت دوره‌ای تنفس را متوقف میکند. این توقف در تنفس می‌تواند از چندین بار تا صدها بار در خواب‌های شبانه رخ دهد. هنگامی که یک فرد در خواب تنفس خود را متوقف میکند از خواب بیدار می‌شود، چون مغز این افراد از مراحل عمیق خواب خارج می‌شود تا بدن دوباره شروع به تنفس کند.
وقتی این اتفاق چندین بار در ساعت می‌افتد، کیفیت خواب کاهش می‌یابد و یک مشکل بزرگ و کلی از مشکلات کوچک می تواند شروع شود.
درحالیکه بسیاری از افراد ممکن است با شایع‌ترین نوع آپنه خواب یعنی آپنه انسدادی خواب آشنا باشند، اغلب این موضوع ناشناخته است که انواع دیگری از آپنه ها نیز وجود دارد و ممکن است فرد از آن رنج ببرد.
در اینجا هدف ما این است که همه سه نوع آپنه خواب را معرفی و بیان کنیم و علائم، نحوه شیوع، علت آپنه و درمان هر یک از آن‌ها را مورد بحث قرار دهیم.
1. آپنه انسدادی خواب چیست؟
آپنه انسدادی خواب (OSA) شایع‌ترین نوع آپنه خواب است و اعتقاد بر این است که تقریبا 4٪ از مردان و 2٪ از زنان به آن مبتلا هستند. با این حال، اعتقاد بر این است که تنها حدود 10٪ از افراد مبتلا به OSA به دنبال درمان هستند و اکثر بیماران OSA تشخیص داده نمی‌شوند.
علائم آپنه انسدادی خواب ناشی از انسداد جزئی یا کامل دستگاه تنفسی در طول خواب است. در طول خواب، عضلات گلو اجازه می‌دهند که زبان و یا بافت چربی گلو از عقب به راه‌های هوایی برسد و جریان هوا را مسدود کند.
در طی فرایند آپنه، به دلیل انسداد مسیر هوا از حرکت آن جلوگیری می‌شود در نتیجه جریان خون به مغز محدود می‌شود. این مسئله خود به خود موجب می‌شود که مغز بیدار شده و بدن را از خواب بیدار کند تا سیگنال مورد نیاز بدن که توسط آن نیاز به تنفس مرتفع می‌شود را فعال کند. این فرایند اغلب به صورت یک صدای بلند، صدای خفگی یا خرناس بلند شنیده می‌شود، زیرا فرد برای نفوذ در مقابل انسداد نفس عمیق می‌کشد.
هنگامی که یک نفس دریافت می‌شود، مغز مجددا به خواب می‌رود و روند دوباره شروع می‌شود. این فرایند می‌تواند چند بار در شب یا صدها بار در شب بسته به شدت شرایط رخ دهد.
- OSA خفیف: بیمار مبتلا به 5 تا 14 بار وقفه در تنفس در یک ساعت است.
- OSA متوسط: بیمار مبتلا به 15 تا 30 بار وقفه در تنفس در یک ساعت.
- OSA شديد: بيمار مبتلا به اختلال تنفس 30 يا دفعات بیشتر در عرض يک ساعت خواب تجربه میکند.
سایر علائم آپنه انسدادی خواب عبارتند از: خرناس: خرناس همان صدای بلند، ناهنجار و منظم است. یکی از واضح‌ترین علائم بالقوه OSA است. اختلالات مکرر در تنفس ناشی از انسداد: این متوقف شدن‌ها اغلب به دنبال مسدود شدن راه هوا و یا با دهان باز نفس کشیدن ایجاد می‌شوند و سیستم تنفسی بدن از طریق انسداد مبارزه میکند.
- خواب بیش از حد روزانه که ناشی از وقفه‌های مکرر در خواب شبانه است.
- سردرد صبحگاهی: از دست دادن اکسیژن در جریان خون شما باعث آن است. از دست دادن اکسیژن به دلیل تنفس نامنظم در شب اتفاق می‌افتد.
- خواب آرام: بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب، معمولا خواب راحتی در شب ندارند و دائما در خواب از مرحله خواب عمیق (REM) خارج می‌شوند.
- افسردگی یا تحریک‌پذیری: کمبود خواب منظم می‌تواند بر سلامت ذهنی فرد تاثیر بگذارد. بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب اغلب در قبال خود احساس کوتاهی می‌کنند و در زمان‌های مختلف می‌توانند علائم شدید افسردگی را بروز دهند.
دلایل و فاکتورهای مهم در ریسک OSA
وزن: در بسیاری موارد وزن بدن فرد به طور مستقیم با آپنه انسدادی خواب مرتبط است. افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند بیشتر احتمال دارد دچار آپنه خواب بشوند نسبت به کسانی که وزن سالم را حفظ می‌کنند.
آپنه خواب اغلب می‌تواند ناشی از بافت‌های بیش از حد چربی باشد که در گردن و گلو ساخته شده است. این می‌تواند به محدودیت در جریان هوا منجر شود در نتیجه مسیر سیستم تنفسی در طول خواب تنگ شده و دچار مشکل می‌گردد.
- سن: در سنین بالاتر قدرت و کشش عضلات افراد رو به ضعف می‌رود. این مسئله برای عضلات گلو نیز رخ می‌دهد. همان‌طور که ماهیچه‌های گلو به تدریج دست می روند. آن‌ها ضعیف‌تر می‌شوند و در طول خواب بیشتر به مسیرهای هوایی فرو می‌روند.
- لوزه‌ها یا آدنوئیدهای بزرگ باعث آپنه انسداد خواب در کودکان می شود. هم‌چنین می‌تواند بر بزرگسالان تاثیر بگذارد. درحالیکه هیچکدام از آن‌ها در دوران جوانی دچار مشکل در لوزه‌ها نخواهند بود.
- علل طبیعی: بعضی از مردم می‌توانند به صورت ژنتیکی دارای گلوی باریک‌تر و یا دارای زبان بزرگ‌تر هستند که راه هوایی را مسدود میکند. اگر عضوی از خانواده‌تان سابقه OSA داشته باشد احتمال ابتلای بیشتری برای آن دارید.
- مصرف مکرر الکل: الکل، ماهیچه‌های بدن را شل میکند و این عضلات شامل عضلات گلو نیز می‌شود که ممکن است در زمان مسدود کردن راه هوایی در طی خواب شل شوند.
- سیگار کشیدن: سیگار باعث ریزش موها، مشکل در گلو و مری می شود. این می‌تواند باعث التهاب و حبس مایعات در راه‌های هوایی فوقانی شود که می‌تواند جریان هوا را مختل کند.
درمان
- درمان با فشار مثبت فشار هوايي (PAP)
- درمان با فشار پیوندی مثبت هوایی (CPAP)
- درمان با خودکار فشار مثبت هوایی (APAP)
- BIPAP
ابزارآلات دهانی
- دستگاه‌های پیشرفته ماندبول (MADs)
- زبان نگه‌دار
عمل جراحی
- Uvulopalatopharyngoplasty (UPPP)
- Adenotonsillectomy
- جراحی بینی
- پیشرفت‌های مکسیلوماندیبولار (MMA)
